„23” niezgody

W poniedziałek 8 stycznia weszła w życie reforma komunikacyjna zwana maksymalizacją – szczegółowy opis zmian można przejrzeć w poprzednich artykułach (osobnym dla tramwajów oraz dla autobusów). Myślę, że jest zbyt wcześnie by wyciągać szczegółowe wnioski bo wielu pasażerów wciąż jeszcze przyzwyczaja się do nowych rozkładów oraz połączeń. W większości przypadków maksymalizacja przyniosła zmiany na lepsze, jest jednak kilka tras gdzie kursów ubyło albo w ogóle zostały zlikwidowane. Linią, której likwidacja niewątpliwie zebrała najwięcej głosów krytycznych jest „23” (Nowy Bieżanów – Czerwone Maki) – batalia o „dwudziestkę trójkę” rozpoczęła się już w grudniu, tuż po ogłoszeniu planów maksymalizacji, i trwa do dzisiaj.

Gdzie jesteś, „23”?

Przypomnijmy szybko historię „dwudziestki trójki”. Przez wiele lat, jeszcze od XX wieku, linia łączyła Nowy Bieżanów z Borkiem Fałęckim: najpierw pod numerem „24”, w 1999 roku przemianowana na „23”. Połączenie to cieszyło się raczej umiarkowaną popularnością – miało swoich pasażerów, jednak „dwudziestka trójka” zawsze była traktowana jak linia niszowa. Widać to było choćby po rozkładzie, który regularnie był okrajany aż w 2011 ostały się kursy jedynie w szczycie oraz przez kilka godzin w soboty. Tajemnicą poliszynela jest zresztą, że trasa ta była bliska likwidacji, jednak dzięki staraniom miłośników oraz ówczesnej Rady Dzielnicy XII udało się utrzymać przynajmniej te resztki. Wyczuwano, że gra jest warta świeczki bo „dwudziestka trójka” mogła mocno odżyć po wybudowaniu torowiska na Ruczaj i Kampus UJ.

Postępujące cięcia na „23”. Z lewej rozkład z 2003 – gdy linia przez większość dnia kursowała co 20 minut, podobnie jak w soboty. W środku rok 2007 i znaczniej mniej kursów – przez większość czasu kursowała ledwie co 25-30 minut. Wreszcie, z prawej rozkład po cięciach z 2011 – ostały się jedynie kursy szczytowe oraz sobotnie.

Wspomniane otwarcie nastąpiło pod koniec 2012 w ramach małej marszrutyzacji i rzeczywiście przyniosło istną rewolucję. „23” zostało skierowane na nową trasę (Czerwone Maki – Nowy Bieżanów), co więcej otrzymało mocny rozkład i kursowało już cały tydzień, włącznie z niedzielami, od rana do wieczora co 20 minut. Nowa marszruta się z miejsca przyjęła i była szeroko chwalona, a sama linia iście odżyła. Połączenie Ruczaju z Podgórzem i Wielicką okazało się być na tyle popularne, że trzy lata później, przy okazji otwarcia estakady Lipska – Wielicka, na podobną trasę została skierowana linia „11” (Czerwone Maki – Mały Płaszów). Część kursów sobotnich oraz wszystkie niedzielne zostały wtedy przeniesione z „23” na „11”, co nie zmienia faktu że ta pierwsza wciąż miała całkiem mocny rozkład. Co więcej, oba tramwaje kursowały naprzemiennie dając wypadkowo między Ruczajem a Wielicką jedną linię, kursującą w dni powszednie i w soboty co 10 minut.

Teraz sytuacja pasażerów jadących między wspomnianymi rejonami się znacznie pogorszyła. „23” zostało zlikwidowane, i choć „11” w zamian została wzmocniona, to bilans jest mocno na minus: w dni powszednie tramwaj na tym odcinku, zamiast wypadkowo co 10 minut („11″+”23”), jeździ tylko co 15 („11”) . W soboty jest jeszcze gorzej, bo zamiast co 10 jest co 20 – po prostu zabrano jedną z dwóch linii. Co gorsza, z powodu zbyt małej przepustowości pętli na Czerwonych Makach, tramwaje notorycznie łapią opóźnienia. O ile w przypadku kursów co 10 minut można było liczyć, że i tak zaraz coś przyjedzie, tak przy 15 minutach problem już zaczyna się nasilać. Urzędnicy tłumaczą się, że na maksymalizację trzeba patrzeć całościowo, w perspektywie całej sieci komunikacyjnej – i że globalnie jest mocno na plus. Ja się z tym zgadzam, ogólnie przybyło kursów i na większości ciągów czuć zmiany na lepsze. W tym konkretnym przypadku jednak nie dano nic w zamian, a w dodatku relacja Ruczaj – Podgórze nie ma sensownej alternatywy. Jeśli jechać z przesiadką, to i tak zostaje tylko opcja łapania „11-tki”. Jest jeszcze „178/478”, lecz one nie obsługują ani wydziałów UJ na Kampusie, a z tramwajem na Wielickiej krzyżują się tylko w jednym miejscu. Przez chwilę rozważano jeszcze wydłużenie „204” do Czerwonych Maków co dałoby przynajmniej jakąś namiastkę zadośćuczynienia za brak „23” na południu miasta, lecz zrezygnowano z tego pomysłu.

ZIKiT tłumaczy się, że wobec wzmocnień innych linii, „23” zwyczajnie nie pomieściło się ani na Czerwonych Makach, ani na Wielickiej (przystanek „Kabel”). Nie oszukujmy się jednak, jest to tylko argument – zasłona a prawdziwym problemem był budżet. O ile Ruczaj wyszedł na zmianach na plus, tak Nowy Bieżanów o każdej porze zaliczył mniejsze lub większe straty. Jasne, przybyło kursów na innych liniach, jednak ogólnie jest ich mniej w tym rejonie tak w szczycie, międzyszczycie jak i w soboty. Oczywiście, w szczycie nie robi to różnice że teraz z Bieżanowa tramwaj jest średnio co 3 minuty podczas gdy dotychczas był co 2 minuty 50 sekund – to kosmetyka. Jednak w soboty zmiana jest już spora, bo zamiast 12 kursów/h (całkiem nieźle kiedyś zsynchronizowanych, dając tramwaj co ok. 5 minut) teraz jest już tylko 9. A do 2015 roku lepiej było też w niedziele. Zawodzi także synchronizacja, np. z Bieżanowa do tej pory, dzięki koordynacji „3” i „13”, poza szczytem był gwarantowany tramwaj co maksymalnie 5 minut. Teraz na przestrzeni siedmiu minut jedzie „3”, „9”, „13”, „3”, a potem… jest 8 minut czekania na kolejną „3”. Może to i nie jest to koniec świata, jednak mimo wszystko odczuwalna zmiana na minus. Trudno zatem by pasażerowie z Bieżanowa, którym wydłużył się okres oczekiwania właściwie o każdej porze, piali z zachwytu.

Reforma zwana maksymalizacją przyniosła dodatkowe ok. 30 mln zł rocznie na komunikację miejską, jednak i tak ledwo udało się spiąć budżet. I to właśnie budżet jest powodem dla którego tak mało dano w zamian za zabranie „23”. Można było choćby wydłużyć „204” do Czerwonych Maków co dałoby jakąś drobną rekompensatę przynajmniej dla części pasażerów. Albo zwiększyć częstotliwość „3” w weekendy (np. w postaci dodatkowych kursów wariantowych Nowy Bieżanów – Dworzec Towarowy) dzięki czemu można by utrzymać większą liczbę kursów na Wielickiej czy w Nowym Bieżanowie. Wreszcie, jak słusznie zauważyli internauci, można było uruchomić nową linię autobusową która by jechała z Nowego Bieżanowa czy Wielickiej do Ruczaju po ciągach autobusowych, nawet nie dublując tramwaju (bardzo interesująca jest propozycja nowej linii zaproponowana przez użytkownika Mr. Passenger na forum PKK: Czerwone Maki – Łagiewniki – Kamieńskiego – Wielicka – Nowy Bieżanów – Złocień). Nie zrobiono jednak nic, oprócz symbolicznego wzmocnienia „11”, właśnie dlatego że budżet i tak był napięty.

Urzędnicy chyba zorientowali się, że jednak zbyt mocno osłabili dobrze działającą do tej pory relację i przyznają, że rozważają dodatkowe wzmocnienia. W szczególności mówi się, że „11” mogłaby pojechać co 7,5 minuty w szczycie. Mi się ta opcja podoba, jednak uważam że przydałaby się jeszcze jakaś drobna rekompensata na południu – moim faworytem jest właśnie puszczenie linii „3” co 10 minut w weekendy, choć oczywiście są i inne opcje.

A co z samym „23”, czy wszystko jest stracone? I tak, i nie. „Dwudziestka trójka” jadąca przez Kabel i Koronę już raczej nie wróci, ale… W ciągu najbliższych tygodni ma rozpocząć się budowa Trasy Łagiewnickiej, przy okazji której powstanie łącznik tramwajowy Kurdwanów – Zakopiańska. Wśród urzędników coraz częściej się mówi, że przy okazji należałoby dobudować brakujący łuk torowiska na przystanku „Bieżanowska” w relacji Wielicka (jadąc od Prokocimia) – Nowosądecka. Jest na to coraz większa szansa i mówi się też, że po jego wybudowaniu „23” miałoby wrócić na nowej trasie z Nowego Bieżanowa przez Nowosądecką, Kurdwanów, Trasę Łagiewnicką i dalej kto wie, może znów przez Łagiewniki do Czerwonych Maków. Oczywiście jest to kwestia jeszcze przynajmniej dwóch lat, jednak dobrze wiedzieć, że powrót „dwudziestki trójki” jest rozważany.

Nie chciałbym, by ton tego artykułu został źle odebrany. Maksymalizacja przyniosła dużo dobrych zmian i wiele mieszkańców sobie ją chwali. W mojej opinii ogólnie jest dobrze, jednak nie obyło się bez pewnych zgrzytów i likwidacja „23” – a raczej brak należytych zadośćuczynień za zniknięcie tej linii – wydaje się być jednym z nich. Wszystko jednak można dopracować, a wtedy reforma będzie postrzegana tym lepiej przez mieszkańców.

Jacek Mosakowski

Reklama