Nadchodzi synchronizacja autobusowa!

Zapewne wielu z Czytelników spotkała taka sytuacja: czekamy na przystanku, a do celu podróży możemy dojechać dwiema lub więcej liniami. Przez wiele minut nie pojawia się nic, aż po długim okresie przyjeżdżają… oba autobusy, jeden za drugim. Zamiast mieć odjazd średnio co parę minut, stoi się po kilkanaście-kilkadziesiąt by potem przyjechało „stado”. Część winy leży w korkach i opóźnieniach które generują, jednak często takie odjazdy parami wynikają z samych rozkładów i braku synchronizacji połączeń. A synchronizacji tej nie da się wprowadzić, jeśli poszczególne linie kursują z różnymi częstotliwościami.

Jeszcze pięć-dziesięć lat temu autobusy na wielu ciągach miały te same częstotliwości, dzięki czemu można było ułożyć ich odjazdy na przemian. Niestety, ostatnie parę lat to stopniowa degradacja tej struktury. Sporej części połączeń zmieniono takty, często bez sprawdzenia czy i jak pogorszy to działanie całego systemu. Przykłady?

W 2018 zwiększono częstotliwość „172” do 15 minut w dni powszednie. Decyzja słuszna bo linia jest popularna. Zapomniano jednak, że na środkowym odcinku podobny przebieg ma „138” i oba autobusy zbierają te same potoki, w tym osoby jadące między Wiślicką (czy ogólnie z i do Nowej Huty) a Opolską i Krowodrzą. Niestety, autobus „138” zostawiono co 20 minut. W efekcie, o ile wcześniej obie linie jeździły na przemian we w miarę równomiernych odstępach, tak teraz nie da się ich skoordynować i część kursów odbywa się stadnie. Poniżej przykładowe pory odjazdów z Wiślickiej w godzinach przedpołudniowych – kolorem zaznaczyłem kursy zdublowane:

• „138”: 10, 30, 50
• „172”: 02, 17, 32, 47

Czyli: dwa autobusy w odstępie 2-3 minut, a potem kwadrans czekania na kolejną parę (jest jeszcze „572”, jednak omija sporą część przystanków, do tego funkcjonuje tylko w szczycie).

Podobnych przypadków, dotyczących różnych godzin i dni tygodnia, jest w Krakowie masa. Uruchomione jesienią „196” mogłoby jeździć na przemian ze „106/136”, zapewniając skoordynowane połączenie między Łagiewnikami a Kobierzyńską i Ruczajem, jednak dostało inną częstotliwość. „173” w Nowym Bieżanowie nie da się zsynchronizować z „503”. Podobnie niemożliwe jest to dla „174” i „179” na Kurdwanowie. Zdarzają się też większe grupy – autobusy „124/424”, „152” i „502” dojeżdżają do I obwodnicy, jednak co linia, to inna częstotliwość. Itd., itp.

Takie dysponowanie liniami i pieniędzmi jest nieefektywne. Jeśli zmienia się częstotliwość jednej linii („172” co 15 minut), to analogicznie powinno się wzmocnić jej bliźniaczkę („138”). Jeśli uruchamia się nowe połączenie („196”), to powinno ono być skoordynowane z istniejącym („106/136”). Dzięki temu można ułożyć autobusy w takcie, tak by pasażer nie musiał długo czekać na przystanku. Również wyszukiwarki połączeń będą w stanie zaoferować lepsze podróże.

Postanowiłem o to powalczyć. Od dwóch lat przekonywałem Zarząd Transportu Publicznego (ZTP) by scalić częstotliwości krakowskich autobusów do jednego systemu. I w rozmowach, które przeprowadzałem w ostatnich tygodniach z urzędnikami, przyznali że przekonałem ich do tej propozycji. Zdecydowali więc, by jeszcze w 2023 usystematyzować takty autobusowe. Nową bazową częstotliwością w szczycie ma być 7.5, 15 i 30 minut. Czyli: główne linie miejskie kursowałyby co kwadrans, a najbardziej popularne odjeżdżałyby co 7.5 (jak obecne „194”), ew. byłyby połączone z dodatkowymi autobusami wspomagającymi by razem dać taką częstotliwość (jak obecne „182+482”). Wreszcie, na peryferiach oraz w mniej zurbanizowanych obszarach, tam gdzie już obecnie linie kursują rzadziej, pojazdy pojawiałyby się na przystankach co pół godziny lub co godzinę.

Częstotliwość co 15 minut, oprócz koordynacji linii, ma jeszcze jedną zaletę: możliwość synchronizacji przesiadek na komunikację szynową. Wiele tramwajów jeździ właśnie co kwadrans, można więc będzie tak ułożyć rozkłady, by autobusy kończące na węzłach przesiadkowych, przyjeżdżały tam parę minut przed odjazdem tramwaju.

Otwartą pozostaje kwestia częstotliwości w tzw. godzinach międzyszczytowych. Tu ZTP składania się ku taktowi co 20 minut, zresztą część połączeń dostała w ostatnich latach właśnie rozkłady co 15 w szczycie i co 20 poza, np. „128”, „143”, „174” czy „178”. Nie do końca jednak uważam to rozwiązanie za trafne bo wtedy poza szczytem nie będzie dało się skoordynować przesiadek między autobusami i tramwajami. Co więcej, na wielu liniach kursujących przez cały dzień z taką samą częstotliwością, oznaczać to będzie cięcia – np. na „159”, „172” czy „501”. Dlatego lepiej, by i poza szczytem bazowymi były kursy co kwadrans.

Dokładny termin wejścia zmian nie jest jeszcze znany. Jako, że na wakacje linie i tak zawsze mają ograniczane częstotliwości, nie zdziwiłbym się gdyby pomysł został wdrożony we wrześniu, od nowego roku szkolnego.

Temat na forum pkk.net.pl dot. planowanej synchronizacji autobusowej – w linku.

Jacek Mosakowski

Reklama